53) KIŞ UYKUSU (2013)

Yönetmen Nuri Bilge Ceylan
Senaryo Ebru Ceylan, Nuri Bilge Ceylan
Görüntü Yönetmeni Gökhan Tiryaki
Yapım: Zeyno Film/Zeynep Özbatur
Almanya, Fransa, Türkiye Ortak yapımı
Ortak Yapımcı: Müge Kolat, Muzaffer Yıldırım, Uygulayıcı Yapımcı: Sezgi Üstün

Kurgu: Nuri Bilge Ceylan , Bora Gökşingöl , Sanat Yönetmeni: Gamze Kuş, Yardımcı Yönetmen: Özgür Sevimli, Focus Puller: Serkan Gülgüler, Ses Tasarım: Andreas Mücke-Niesytka

Oyuncular: Haluk Bilginer (Aydın), Melisa Sözen (Nihal), Demet Akbağ (Necla), Ayberk Pekcan , Serhat Kılıç (Hamdi), Nejat İşler , (İsmail), Tamer Levent, Nadir Sarıbacak, Emirhan Doruktutan (İlyas), Mehmet Ali Nuroğlu , Ekrem İlhan, Rabia Özel , Ali Kocaaslan , Gamze Kuş, Özcan Görürgöz

ÖDÜL

Uluslararası Sinema Eleştirmenleri Federasyonu (FIBRESCI), yönetmen Nuri Bilge Ceylan’ın, 67. Cannes Film Festivali’nde "Altın Palmiye’’ için yarışan ‘’Kış Uykusu’’nu ‘’en başarılı film’’ olarak seçti. 23.5.2014

(*) Nuri Bilge Ceylan’ın Altın Palmiyeli filmi Kış Uykusu yönetmene yakışacak şekilde, bize tekrardan insanın ne olduğunu minimal bir üslupla, öylece akıp giden bir 3 saat 16 dakika içinde anlatıyor. Anlatımı, sinematografisi ve metaforlarıyla bir Bergman ve Tarkovski eseriyle kıyaslanabilecek filmin Cannes’da aldığı övgünün boşuna olmadığını anlamak için, en yakın zamanda salondaki koltuğunuzda yerinizi almalısınız.

Yönetmenin auteur özelliklerinden biri olan Çehovvari karmaşık karakter anlatımı bu filmde yakın kamera açıları, doğal diyaloglar, abartısız eylemler ve üstü kapalı bir mizahla benimsenmiş. En son Bir Zamanlar Anadolu'da filminde gördüğümüz kendiyle meşgul, çıkarcı insan tipolojisi bu filmde yerini vicdanıyla baş etme yöntemleri geliştirmeye çalışan insan tipolojisine bırakıyor. İsim seçimi keşke böyle olmasaydı dediğimiz Aydın (Haluk Bilginer) karakteri üzerinden anlatılan hikayede sevgisiz bir evlilik, aydın romantisizmi, erkek gururu, feodal hiyerarşi gibi yan temalar işleniyor.

Kapadokya’nın sessiz ve bir o kadar da acımasız doğası filmdeki pasif agresif havayı harika bir şekilde desteklemiş. Aydın, Nihal ve Necla üçlüsünün üstü kapalı bir gerginlik içinde olan ilişkileri bu havanın temel noktası. Kendisinden bir hayli genç karısı Nihal’i (Melisa Sözen) baskı altına alarak, kendi kontrolünde varoluşunu sağlamaya çalışan otel sahibi Aydın, bir yandan yerel bir gazeteye haftalık “memlekette yanlış giden şeyler” tadında yazılar yazarken; bir yandan da evlerini kaybetmemeye çalışan yoksulluk içindeki kiracılarıyla uğraşmaktadır. Her ne kadar bu “aman canım”lık işi yardımcısına yüklemeye çalışsa da, bu yoksul insanlarla yüz göz olmak zorunda kalır. Karısı Nihal ise bu kırsal yerde canını sıkmamak ve kendine ait bir mekan yaratmak adına çevre okullara yardım komiteleri toplar ve kocasını bu mekanın dışında tutmaya çalışır. Aydın’ın kardeşi Necla (Demet Akbağ) ise biten evliliğinin pişmanlığı içinde, yalnızlığını dillendirmektedir.

Kısacası Nuri Bilge Ceylan bir kez daha insanı en doğal ve yalnız haliyle önümüze sunar. Karakterler birbirlerine yine oldukça uzaktır. Karı ve kocanın kendilerine ait farklı odaları vardır; Aydın, Türkiye’de yoksulların yaşadığı yerlerdeki mimarinin çirkinliğinden ve ayak kokusundan dem vurur; Nihal, Aydın’ın kendisinden bekleneni karşılayamadığını düşünür; “iyilik meleği” Nihal ise Aydın’ın kurs yardımı düşüncesini yeterince aciliyeti olmadığı için küçümser. Zaten ülkesindeki sorunlarla ilgili yazan Aydın da yaşadığı topluma hayli uzak bir aydındır. Dürüstlük, ahlak ve çalışkanlık üzerinden gerçeklere ışık tuttuğunu düşünmektedir. Işık tuttuğu şey ise; yoksullukla cebelleştiği için yüz göz olmak zorunda kaldığı imamın, Türkiye’deki boş laflar sarf eden ve kendini geliştirmeyen bir yığın imamdan biri olduğunu vurgulamaktan ötesi değildir. 

İşte günümüzün aydın patolojisi de budur: inananı, inanmayanı, yoksulu, çirkini eleştiren aydın; krallığında oturup bilgisayarının başında “ahkam kesmekten” başka hiçbir şey yapmaz. Öyle ki yardım kampanyası düzenlemeyi düşündüğü köye yolda giderken rastladığında, köye öylesine, kısa bir bakış atar ve yoluna devam eder. İşte vicdan ve iyilik dediğimiz şeyler bu kadar basit bir eylemden ibarettir. 

Nuri Bilge’nin kadın karakterleri yeterinde alt yapılandıramıyor oluşu bu filmde de söz konusu. Burada bahsettiğim bir feminist dramaturjinin zorunluluğu değil elbette; filmin Aydın karakteri üzerinden anlatıldığı da zaten aşikar. Fakat Necla ve Nihal’i bu mekana bağlayan temel meseleyi bir türlü idrak edemiyoruz. Aydın’ın bu kadınlarla yaşadığı uzun sahnelerden oluşan iki farklı karşılaşma var. Bu karşılaşmaların akıcı ve doğal –fakat bazen küt- diyaloglarla sürmesine rağmen, kadın karakterlerin bağımlı ve aciz olma nedenleri güçlü bir şekilde sergilenmiyor. Kadın karakter yazma konusunda sıkıntılar yaşadığını bildiğimiz yönetmen burada neyse ki çok iyi yaptığı bir işi araya sokuyor: metaforik anlatım. İşkence edilerek sahibine sadık ve bağımlı hale getirilen at, burada aslında karısı Nihal’i –belki de Necla’yı- temsil etmekte. Fakat Aydın atı özgür bırakırken, Nihal’i kontrol altında tutmaya devam ediyor.

Kış Uykusu’nun Altın Palmiye’yi neden hak ettiğini anlamak çok da zor değil. Uzak’tan bu yana Türk Sineması’nın en güçlü seslerinden biri olagelen Ceylan, bu filmiyle ise sinemamızda bir dönüm noktasının habercisi. (Tomris Özge Gökşen)

Kış Uykusu filmi, eski bir tiyatro oyuncusu olan Aydın'ın, Anadolu bozkırlarının ortasında, adeta bir kış uykusuna yatmış gibi görünen ıssız bir mekânda, kendisiyle, hayalleriyle, sevdikleri ve taşrayla kurduğu ve düşe kalka sürdürmeye çalıştığı ilişkilerini konu alıyor. Karı-koca ve kardeşlik bağları da dahil her türlü insan ilişkisinin, çaresizlik, hayal kırıklığı, önyargılar ve çıkışsızlıkla mühürlenmiş olan o ağır kapısını aralıyor...

Künye
Yönetmen	Nuri Bilge Ceylan
Senaryo	Anton Çehov , Ebru Ceylan , Nuri Bilge Ceylan
Yapımcı	Olivier Père , Rémi Burah , Zeynep Özbatur
Görüntü Yönetmeni	Gökhan Tiryaki
Vizyona Giriş Tarihi	13 Haziran 2014
Süre	196 dk
Tür	Dram
Ülke	Almanya Fransa Türkiye

- See more at: http://sinematurk.com/film/49336-kis-uykusu/#sthash.akMRN1I7.dpuf

https://www.youtube.com/watch?v=Ml1i_ngxuGI